Nhiệm vụ, Chức năng & các bộ phận của hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô

Hệ thống điều khiển khóa cửa ô tô hay người ta thường gọi là lock cửa ô tô. Còn bộ điều khiển khóa cửa ô tô người ta gọi là bộ khiển cửa. Hệ thống khoá cửa bằng điện tiếng anh được dịch là Power Door Locks, hệ thống này đảm bảo an toàn và thuận lợi khi khoá cửa.

1. Nhiệm vụ chính hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô

Hệ thống khóa và mở tất cả các cửa khi các công tắc khóa cửa hoạt động.

– Việc mở và khóa được điều khiển bằng “Công tắc điều khiển khóa cửa”

– Chức năng khóa và mở bằng chìa.

– Chức năng mở hai bước.

Trong chức năng mở bằng chìa có hoạt động mở một bước, chỉ cửa có cắm chìa mới mở được. Hoạt động mở hai bước làm các cửa khác cũng được mở.

– Chức năng chống quên chìa trong xe (không khóa cửa được bằng điều khiển từ xa trong khi vẫn có chìa cắm trong ổ khóa điện).

– Chức năng an toàn (khi rút chìa ra khỏi ổ khóa điện và cửa được khóa hoặc dùng chìa hoặc dùng điều khiển từ xa, không thể mở được cửa bằng công tắc điều khiển khóa cửa).

– Chức năng điều khiển cửa sổ điện sau khi đã tắt khóa điện (sau khi cửa người lái và cửa hành khách đóng và khóa điện tắt, cửa sổ điện vẫn có thể hoạt động thêm trong khoảng 60 giây nữa). Hệ thống khóa cửa sử dụng hoặc nam châm điện hoặc môtơ làm cơ cấu chấp hành. Ngày nay cơ cấu chấp hành kiểu môtơ được sử dụng phổ biến nhất.

Ở đây chúng ta mô tả tổng quan hoạt động khóa và mở khóa của của các khóa cửa và từng chức năng của hệ thống khóa cửa. Cấu tạo của giắc nối rơle điều khiển khóa cửa và cách đánh số chân có thể khác nhau tùy theo loại xe.

2. Các bộ phận hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô

Các bộ phận của hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô bao gồm các chi tiết sau đây :

Các chi tiết trên hệ thống khoá cửa

1. Công tắc điều khiển khoá cửa trái
2. Công tắc mở khoá
3. Công tắc điều khiển khoá cửa phải
4. Cụm khoá cửa
5. Công tắc đèn cửa
6. Relay điều khiển khoá cửa

2.1 Công tắc điều khiển khóa cửa 

Công tắc điều khiển khóa cửa

Công tắc điều khiển khóa cửa cho phép khóa và mở tất cả các cửa đồng thời chỉ một lần ấn. Nhìn chung, công tắc điều khiển khóa cửa được gắn ở tấm ốp trong ở cửa phía người lái, nhưng ở một số kiểu xe, thị trường, nó cũng được gắn ở tấm ốp trong ở cửa phía hành khách.

2.2 Mô tơ khóa cửa

Mô tơ khóa cửa

Môtơ khóa cửa là cơ cấu chấp hành để khóa cửa. Môtơ khóa cửa hoạt động, chuyển động quay được truyền qua bánh răng chủ động, bánh răng lồng không, trục vít đến bánh răng khóa, làm cửa khóa hay mở. Sau khi khóa hay mở cửa xong, bánh răng khóa được lò xo hồi vị đưa về vị trí trung gian. Việc này ngăn không cho môtơ hoạt động khi sử dụng núm khóa cửa và cải thiện cảm giác điều khiển.

Đổi chiều dòng điện đến môtơ làm đổi chiều quay của môtơ. Nó làm môtơ khóa hay mở cửa.

2.3 Công tắc điều khiển chìa 

Công tắc điều khiển chìa được gắn bên trong cụm khóa cửa.

Nó gửi tín hiệu khóa đến rơle điều khiển khóa cửa, khi ổ khóa được điều khiển từ bên ngoài.

2.4 Công tắc vị trí khóa cửa

Công tắc vị trí khóa cửa

Công tắc vị trí khóa cửa được gắn bên trong vị trí khóa cửa.

Công tắc này phát hiện trạng thái khóa cửa. Công tắc vị trí bao gồm một tấm tiếp điểm và đế công tắc. Khi bánh răng khóa ở phía mở, công tắc bật.

2.4 Công tắc báo không cắm chìa khoá vào công tắc máy

Công tắc báo không cắm chìa

Công tắc này gắn ở giá đỡ trên trục lái chính. Nó phát hiện chìa đã được cắm vào ổ khóa điện hay chưa. Nó bật khi chìa đang cắm và tắt khi rút chìa.

2.5 Công tắc cửa

Chức năng: Chống quên chìa, an toàn và điều khiển cửa sổ điện sau khi tắt khóa).

Công tắc này phát hiện cửa mở hay không. Nó bật khi cửa mở và tắt khi cửa đóng.

2.6 Công tắc điều khiển khóa cửa 

Rơle điểu khiển khóa cửa bao gồm hai rơle và một IC. Hai rơle này điều khiển dòng điện đến các môtơ khóa cửa. IC điều khiển hai rơle này theo tín hiệu từ các công tắc khác nhau.

3. Sơ đồ các bộ phận hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô trên xe Toyota

3.1 Vị trí các bộ phận trên hệ thống điều khiển khóa cửa điện xe Toyota

Hình ảnh hệ thống điều khiển khóa cửa điện trên xe Toyota

3.2 Sơ đồ hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe Toyota

Sơ đồ hệ thống điều khiển khóa cửa ô tô

Xem thêm:

• Gập gương lên xuống kính tự động
• Sửa chữa gương chiếu hậu xe ô tô
• Tư vấn khách hàng lắp gập gương tự động Ford Fiesta

4. Các chức năng của hệ thống điều khiển khóa cửa – lock cửa xe ô tô

Hệ thống khoá cửa điện khoá / mở khoá tất cả các cửa một cách đồng thời. Công tắc chính gửi các tín hiệu yêu cầu khoá / Mở khoá đến rơle tích hợp. Sau đó, rơle tích hợp gửi những yêu cầu này để khoá các môtơ trong từng cửa để khoá / mở khoá tất cả các cửa một cách đồng thời. Việc vận hành các khoá cửa phía người lái dùng chìa gửi các tín hiệu yêu cầu Khoá / Mở khoá đến rơle tích hợp

Sau đây chúng tôi sẽ giới thiệu chức năng của hệ thống này:

4.1 Công tắc chính có chức năng

Công tắc điều khiển cửa trên công tắc chính khóa/mở khóa tất cả các cửa

4.2 Công tắc đèn cửa có các chức năng

• Một cho một cửa. Phát hiện tình trạng cửa (mở hoặc đóng) và phát ra dữ liệu đến rơle tích hợp.
• Bật ON khi cửa được mở và tắt OFF khi cửa đóng lại.

4.3 Khoá cửa người lái có các chức năng

• Môtơ gắn bên trong sẽ khóa / mở khóa cửa
• Công tắc điều khiển cửa bên trong (liên kết với Chìa) phát hiện trạng thái khóa cửa (khóa hay mở khóa) và phát thông tin đến rơle tích hợp

4.4 Cửa hành khách trước, cửa sau trái, cửa sau phải và cửa hậu khoá có chức năng

• Mô tơ gắn bên trong sẽ khóa / mở khóa các cửa

4.5 Chức năng khóa cửa bằng công tắc điều khiển khóa cửa

Khi công tắc điều khiển dịch đến Lock, chân 10 của rơle điều khiển khoá cửa được nối mass qua công tắc điều khiển khoá cửa làm Tr1 bật trong khoảng 0,2 giây. Nó làm cho tất cả các cửa bị khoá.

4.6 Chức năng mở khoá bằng bằng công tắc điều khiển khoá cửa

Khi công tắc điều khiển khoá cửa dịch đến phía Unlock, chân 11 của rơle điều khiển khoá cửa được nối mass qua công tắc điều khiển khoá cửa, bật Tr2 trong khoảng 0,2 giây, nó làm cho tất cả các khoá cửa mở.

4.7 Chức năng khoá cửa bằng chìa

Khi chìa khoá cửa quay sang phía Lock, chân 12 của rơle điều khiển khoá cửa được nối mass qua công tắc điều khiển chìa, làm bật Tr1 trong 0,2 giây. Nó làm tất cả các cửa khoá.

4.8 Chức năng khoá cửa bằng chìa

Phụ thuộc vào thị trường, cửa phía người lái có thể bao gồm chức năng mở khoá 2 bước. Khi chìa cửa xoay sang vị trí Unlock, chân 11 của rơle điều khiển được nối mass qua công tắc điều khiển chìa làm Tr2 bật trong khoảng 2 giây. Nó làm tất cả các cửa mở khoá.

4.9 Chức năng mở khoá 2 bước: (phía cửa người lái)

Chức năng này không có ở một vài thị trường. Khi chìa cắm ở cửa phía người lái xoay sang phía Unlock một lần, nó chỉ mở khoá cho người lái. Lúc này chân 9 của rơle điều khiển khoá cửa được nối mass một lần qua công tắc điều khiển chìa, nhưng Tr2 không bật.

Khi chìa xoay sang phía Unlock hai lần liên tiếp trong khoảng 3 giây, chân 9 được nối mass hai lần, nên Tr2 bật trong khoảng 0,2 giây. Nó làm cho tất cả các khoá cửa đều mở.

4.10 Chức năng chống quên chìa

Chức năng này không có ở phía hành khách đối với một vài thị trường.

a. Khi chìa được cắm vào ổ khoá điện và cần khoá cửa bị ấn trong khi cửa mở, tất cả các cửa không khoá. Nghĩa là nếu chân 6 của rơle điều khiển khoá cửa được mở bởi công tắc vị trí khoá cửa trong khi chân 7 được nối mass qua công tắc báo không cắm chìa và hai chân được nối mass qua công tắc cửa, Tr2 bật trong khoảng 0,2 giây. Nó làm cho các cửa không khoá.

b. Khi công tắc điều khiển khoá cửa dịch sang phía Lock với chià cắm trong ổ khoá điện và cửa mở, tất cả các khoá cửa khoá tạm thời sau đó mở.
Nghĩa là, nếu chân 10 của rơ le điều khiển khoá cửa được nối mass qua công tắc điều khiển khoá cửa trong khi chân 7 và chân 2 được nối mass, Tr1 bật trong khoảng 0,2 giây. Sau đó Tr2 bật khoảng 0,2 giây. Nó làm tất cả các khoá cửa khoá rồi lại mở.

c. Nếu cửa đóng với chìa cắm trong ổ khoá điện và ấn khoá cửa (khoá), có nghĩa nếu ấn cần khoá cửa ấn trong khoảng 0,2 giây hay lâu hơn trong khi các cửa không khoá nhờ hoạt động ở mục (a), sau đó đóng, các cửa được mở khoá sau 0,8 giây. Nếu lần đầu các cửa không mở khoá, chúng sẽ được mở khoá lại sau 0,8 giây nữa.

4.11 Chức năng an toàn

Chức năng này không có ở một vài thị trường.

a. Nếu các cửa được khoá bởi một trong các hoạt động sau, các cửa sẽ không mở khoá ngay cả khi công tắc điều khiển khoá cửa di chuyển về phía Unlock.

• Cửa được khoá bằng chìa khi khoá điện ở vị trí khác với vị trí ON (bình thường khi chìa bị rút khỏi ổ khoá điện), và khi các cửa phía lái xe và hành khách được đóng.
• Cửa phía người lái (hay cửa phìa hành khách) được khoá bằng phương pháp không dùng chìa (điều khiển từ xa) khi khoá điện ở vị trí khác vị trí ON, các cần khoá ở cửa người lái và cửa hành khách bị ấn và cửa phía hành khách (hay người lái) đóng.

b. Chức năng an ninh mất tác dụng khi một trong các hoạt động sau được thực hiện.

• Khoá điện xoay đến vị trí ON.
• Công tắc điều khiển chìa ở cửa người lái được xoay một lần đến vị trí Unlock.
• Công tắc điều khiển khoá đến phía Unlock với cần khoá trên cửa hành khách và người lái được kéo lên.

4.8 Chức năng điều khiển cửa kính điện khi đã tắt khoá điện

Chức năng này không có ở ở một vài thị trường.

• Thông thường cửa sổ điện chỉ hoạt động khi khoá điện ở vị trí ON.
• Tuy nhiên, với chức năng này, trước khi bất kỳ cửa nào được mở, cửa sổ điện có thể hoạt động trong vòng 60 giây ngay cả khi đã tắt khoá điện.

Chú ý: Tr4 và Tr3 bật khi khoá điện bật và điện áp ra 12V đến rơle cửa sổ điện từ chân 15.

4.9 Chức năng khóa cửa ô tô điều khiển từ xa

Các dòng xe ô tô cũ hoặc các dòng xe ô tô tầm trung hiện nay vẫn chưa được trang bị hệ thống khóa cửa ô tô điều khiển từ xa. Tức là khi bạn ra khỏi xe ô tô nếu bạn quên không khóa xe ô tô thì bạn có thể đứng từ xa bấm nút trên chìa khóa là tự động khóa cửa xe, việc khóa cửa xe vô cùng đơn giản như bạn điều khiển ti vi vậy

Ngoài chức năng khóa cửa, bộ khóa cửa ô tô có tích hợp thêm 1 số chức năng như tự động gập gương, tự động lên kính hoặc cả chức năng đề nổ từ xa, mở cửa và khóa cửa bằng mã số.