Hệ thống đánh lửa trên xe ô tô: Cấu tạo, phân loại, sơ đồ mạch điện

Phân loại hệ thống đánh lửa

Ngày nay, hệ thống đánh lửa được trang bị trên động cơ ôtô có rất nhiều loại khác nhau. Dựa vào cấu tạo, hoạt động, phương pháp điều khiển, người ta phân loại hệ thống đánh lửa theo các cách phân loại sau:

a. Phân loại theo phương pháp tích lũy năng lượng:

–        Hệ thống đánh lửa điện cảm (TI – Transistor Ignition system).

–        Hệ thống đánh lửa điện dung (CDI – Capacitor Discharged Ignition system).

b. Phân loại theo phương pháp điều khiển bằng cảm biến

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng vít lửa (breaker).

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng cảm biến điện từ (electromagnetic sensor) gồm 2 loại: loại nam châm đứng yên và loại nam châm quay.

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng cảm biến biến Hall.

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng cảm biến biến quang.

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng cảm biến từ trở…

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng cảm biến cộng hưởng.

c. Phân loại theo các phân bố điện cao áp

–         Hệ thống đánh lửa có bộ chia điện-(delco) (distributor ignition system).

–         Hệ thống đánh lửa trực tiếp hay không có delco (distributorless ignition system).

d. Phân loại theo phương pháp điều khiển góc đánh lửa sớm

–         Hệ thống đánh lửa với cơ cấu điều khiển góc đánh lửa sớm bằng cơ khí (Mechanical Spark advance).

–         Hệ thống đánh lửa với bộ điều khiển góc đánh lửa sớm bằng điện tử (ESA – Electronic Spark advance).

e. Phân loại theo kiểu ngắt mạch sơ cấp

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng vít lửa (conventional ignition system).

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng Transistor (transistor ignition system).

–         Hệ thống đánh lửa sử dụng Thyristor (CDI).

Cấu tạo hệ thống đánh lửa trên xe ô tô

Sơ đồ cấu tạo hệ thống đánh lửa trên ô tô

Cam 1 lắp lỏng trên trục bộ chia điện và mắc vào bộ điều chỉnh ly tâm. Mâm tiếp điểm trong các bộ chia điện gồm hai mâm: mâm trên (mâm di động), mâm dưới (mâm cố định) và giữa chúng có ổ bi. Trong bộ chia điện của một số xe có thể chỉ có một mâm. Ở mâm trên có: giá má vít tĩnh, cần tiếp điểm (giá má vít động) để tạo nên tiếp điểm; miếng dạ bôi trơn và lao cam; chốt để mắc với bộ điều chỉnh góc đánh lửa; giá bắt dây; và đôi khi có thể đặt ngay trên mâm tiếp điểm. Giữa mâm trên và mâm dưới có dây nối mass. Mâm trên có thể quay tương ứng với mâm dưới một góc để phục vụ cho việc điều chỉnh góc đánh lửa sớm.

Các cơ cấu điều chỉnh góc đánh lửa

Bộ phận này gồm 3 cơ cấu điều chỉnh góc đánh lửa.

–      Bộ điều chỉnh góc đánh lửa ly tâm.

–      Bộ điều chỉnh góc đánh lửa chân không.

–      Bộ điều chỉnh góc đánh lửa theo trị số octan.

Bộ điều chỉnh góc đánh lửa ly tâm:

Tên gọi đầy đủ là bộ điều chỉnh góc đánh lửa sớm theo số vòng quay kiểu ly tâm. Bộ điều chỉnh này làm việc tự động tùy thuộc vào tốc độ của động cơ. Về cấu tạo, bộ điều chỉnh góc đánh lửa ly tâm gồm: giá đỡ quả văng  được lắp chặt với trục của bộ chia điện; hai quả văng được đặt trên giá và có thể xoay quanh chốt quay của quả văng đồng thời cũng là giá móc lò xo; các lò xo một đầu mắc vào chốt  còn đầu kia móc vào giá trên quả văng và luôn luôn kéo các quả văng về phía trục. Trên mỗi quả văng có một chốt và bằng hai chốt này bộ điều chỉnh ly tâm được gài vào hai rãnh trên thanh ngang của phần cam.

Bộ điều chỉnh góc đánh lửa chân không

Bộ điều chỉnh góc đánh lửa theo trị số octane của nhiên liệu

Bộ điều chỉnh này có mặt trên một số động cơ ôtô có thể dùng nhiều loại xăng khác nhau với trị số octane và tốc độ cháy của chúng khác nhau, do vậy góc đánh lửa sớm phải thay đổi theo trị số octane.

Sơ đồ mạch điện hệ thống đánh lửa trên ô tô

1. Sơ đồ mạch điện cấu trúc khối hệ thống đánh lửa trên ô tô

Trên hình 5.9 trình bày sơ đồ cấu trúc chung của kiểu hệ thống đánh lửa khác nhau. Trong sơ đồ này điểm khác biệt chủ yếu giữa các hệ thống đánh lửa là cách tạo xung để đóng ngắt dòng sơ cấp thông qua transistor công suất trong IC đánh lửa.

2. Sơ đồ cấu tạo mạch điện cơ bản hệ thống đánh lửa trên ô tô

Sơ đồ cấu tạo cơ bản hệ thống đánh lửa trên ô tô

3. Sơ đồ chi tiết của hệ thống mạch điện đánh lửa này trình bày trên hình dưới đây: