Sau những bê bối nghành Đăng Kiểm Việt Nam, hiện tại quá trình đăng kiểm, kiểm định chiếc xe ô tô vô cùng nghiêm ngặt, chính xác. Trong các hạng mục đăng kiểm, các yếu tố khách quan, chủ quan ảnh hưởng tới kết quả đăng kiểm gây mất thời gian, tiền bạc, trong đó phổ biến nhất cũng như quan trọng nhất đó là hạng mục kiểm tra phanh. Khi hệ thống phanh trên một phương tiện không đạt tiêu chuẩn trong quá trình đăng kiểm, điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự an toàn của người lái và hành khách mà còn tạo ra một loạt các vấn đề tiềm ẩn trong việc tham gia giao thông.
Khi kiểm tra hệ thống phanh trong hạng mục đăng kiểm gồm 3 chỉ tiêu chính: Lực cản lăn, lực phanh chính (Phanh chân), và phanh đỗ ( phanh tay).
Đăng kiểm phanh không đạt do lực cản lăn
Lực cản lăn sinh ra do ma sát giữa lốp xe, và mặt đường, yếu tố quan trọng khi phanh cũng như di chuyển trên đường (Gây nên hiện tượng trượt bánh). Do dù cơ cấu phanh hoạt động hiệu quả tới đâu mà lốp không đạt chất lượng thì xe cũng không thể dừng lại theo yêu cầu, thời gian, quãng đường phanh hiệu quả. Để xử lý vấn đề này cũng rất đơn giản, đó là thay lốp mới hoặc chủ xe có thể tiết kiệm chi phí bằng cách thuê lốp lướt tại các đại lý lốp phù hợp với tiêu chuẩn, kích cỡ lốp.
Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng theo định kỳ, thông thường lốp xe ô tô có hạn sử dụng 5 năm theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Nếu xe thường xuyên di chuyển trên địa hình sỏi đá, ghồ ghề, mặt đường xấu thì nguy cơ lốp xuống cấp sẽ nhanh hơn. Kiểm tra thường xuyên ngoài đảm bảo độ bền của lốp, còn giúp tăng độ thẩm mỹ, tránh xảy ra tình trạng lốp bị nổ, móp méo, ảnh hưởng lazang xe. Lắp thêm bộ cảm biến áp suất lốp với chi phí phải chăng cũng giúp bạn kiểm soát áp suất trong lốp trong trường hợp lốp đã bị thủng mà vẫn cố đi gây hư hại nghiêm trọng.
Nếu lốp xe của bạn đã quá mòn, rách, phồng bất thường thì nên thay lốp mới. Trên thị trường có rất nhiều hãng lốp tốt, giá cả phải chăng từ cao cấp tới giá rẻ, chất lượng cao như Michelin, Dunlop, Bridgestone …
Đăng kiểm phanh không đạt do phanh chính, phanh đỗ
Các dòng xe từ phanh đĩa, hay tang trống đều có nguyên lý hoạt. Nhưng khi xét về hiệu quả phanh thì phanh đĩa hiệu quả hơn cả.
Để logic chuẩn đoán chính xác, ta phân ra 2 trường hợp.
Trường hợp 1: Phanh yếu ở 1 số bánh xe
Trường hợp này thường do lỗi chủ quan của người lái, bệnh nhẹ khó phát hiện, khi đạp phanh, xe chỉ 1 hoặc 2 bánh xe yếu, còn lại vẫn hoạt động bình thường, xe vẫn dừng lại khiến chủ xe chủ quan, thậm chí có thể không biết được hệ thống phanh đang gặp vấn đề.
- Hết má phanh, má phanh đã quá mòn, sử dụng má phanh kém chất lượng, bụi bẩn kẹt vào vị trí ma sát.
Má phanh bị mòn
Má phanh bị hết má
- Đĩa phanh đã quá mòn, hệ số ma sát giảm làm cho má phanh trượt trơn trên đĩa giảm hiệu quả phanh.
Đĩa phanh bị mòn, nhiều gân
- Piston phanh đã hỏng, khô cứng hoặc bị chảy dầu gây mất áp suất dầu phanh ở bánh xe đó. (Trường hợp này thông thường hay gặp ở xe dùng phanh tang trống)
Phanh bị chảy dầu
Phanh tang trống bị chảy dầu
- Xe lâu được bảo dưỡng gây kẹt cứng các bộ phận chấp hành, có thể là do nước vào lâu ngày han gỉ, bụi bẩn bám vào gây kẹt ( thường gặp ở xe dùng phanh đĩa do cơ cấu phanh này tiếp xúc ngoài môi trường, không được bảo vệ).
- Trường hợp đơn giản nhất gặp ở phanh tang trống đó là không được căn chỉnh, tăng phanh về vị trí tiêu chuẩn hay còn gọi là “ gẩy phanh” vì qua thời gian sử dụng, má phanh guốc, hay trống phanh mòn đi tạo ra khe hở quá lớn. Nhưng với dòng xe đời mới bây giờ đã có cơ cấu tự tăng phanh tích hợp vào hệ thống.
Các dòng xe đã có phanh tay điện tử sẽ tích hợp vào cơ cấu phanh chân nên đăng kiểm chỉ cần sử lý các vấn đề ở trên. Khi sảy ra hiện tượng hỏng hóc, xe sẽ báo trên đồng hồ taplo giúp chủ xe nắm bắt được tình trạng xe.
Đối với hạng mục phanh tay, ngoài các nguyên nhân đã nêu ở trên, còn 1 số nguyên nhân riêng biệt.
Đối với các dòng xe phanh đĩa, tích hợp phanh chân, phanh tay vào cùm phanh như các dòng kia, huyndai, toyota. Chủ yếu là do hỏng cơ cấu trục vít gây kẹt cứng piston phanh, kéo phanh nhưng má không ép được vào đĩa đôi khi gây ra tinh trạng bó phanh.
Cáp phanh tay: cáp phanh tay là đoạn dây truyền lực từ người lái xuống cơ cấu chấp hành phanh tay. Sau thời gian sử dụng, cáp cũng sẽ mòn, bụi bẩn vào trong ống cáp gây kẹt. Cũng có thể là dây cáp đã quá nhão, vượt quá hành trình phanh ( gây nên hiện tượng phanh tay cao).
Trường hợp 2: toàn bộ hệ thống phanh hoạt động kém
Với trường hợp này, ta phải đi sâu hơn, rộng hơn vào hệ thống phanh, ngoài các nguyên nhân đã nêu ở trên, ta cần phải kiểm tra:
Bầu trợ lực chân không, xy lanh phanh chính: đây là bộ phận quan trọng, chuyển đổi lực từ bàn đạp phanh tạo ra áp suất dầu lớn xuống các bánh xe, nếu bộ phận này hỏng hóc, hư hỏng khiến cho hiệu quả phanh giảm đi, gây nguy hiểm, hậu quả khôn lường.
Cụm bơm ABS: Mặc dù trường hợp này rất ít khi xảy ra nhưng cũng là 1 nguyên nhân khiến phanh yếu đặc biệt với dòng xe Ecosport xảy ra hiện tượng này rất nhiều. Nếu phát hiện trên taplo nổi đèn liên quan thì bạn hãy mang xe đi để kiểm tra, sửa chữa kịp thời.
Đường ống dầu phanh bị hở, rò rỉ: Khi các đường ống dẫn dầu bị rò rỉ, sẽ làm giảm áp suất dầu phanh không đủ lực để đẩy các má phanh ép vào đĩa phanh.
Trường hợp cũng khá hay nữa đó là sử dụng dầu phanh kém chất lượng, dầu phanh bẩn, nhiệt độ phanh cao gây sôi dầu phanh, xuất hiện bọt khí, Hiện tại, mã dầu phanh phổ biến đó là DOT 3 ( Nhiệt độ sôi 205 độ), DOT 4 ( Nhiệt độ sôi 230 độ), cao cấp hơn là DOT 5.1 ( Nhiệt độ sôi 260 độ).
Tại sao xe mới bảo dưỡng mà đăng kiểm phanh vẫn không đạt ?
Rất nhiều chủ xe tới Trung Tâm Kỹ Thuật Ô Tô THC – Chi Nhánh Hoài Đức “ Kêu ca” rằng” xe mới bảo dưỡng xong, thay thế cũng tốn kha khá mà vẫn không đăng kiểm đạt”. Đó lại là vấn đề khách quan như sau:
- Thay thế phụ tùng hàng giả, hàng nhái kém chất lượng không đạt được hiệu quả
- Quá trình tháo lắp bảo dưỡng, thay thế phụ tùng sai quy trình. Điều bắt buộc không thể bỏ qua khi tháo lắp hệ thống phanh đó là xả e dầu sau khi sửa chữa. Căn chỉnh khe hở má phanh đúng theo tiêu chuẩn kĩ thuật.
Lời khuyên:
- Để đạt hiệu quả phanh tốt nhất, các bác chủ xe cần ghi nhớ 2 điều kiện” Lực phanh phải đủ, Bề mặt ma sát phải tốt”
- Luôn truyền tai nhau câu nói” xe có thể rẻ, có thể xấu nhưng phải an toàn” để nói lên tầm quan trọng của hệ thống phanh. Chủ xe nên thường xuyên bảo dưỡng, kiểm tra để phát hiện hỏng hóc kịp thời khắc phục tránh sự cố xảy ra.
Kết Luận
Qua bài viết trên, các chủ xe có thể bổ xung được thông tin hữu ích, áp dụng trực tiếp cho xế yêu của mình. Tại Trung Tâm Kỹ Thuật Ô Tô THC – Chi Nhánh Hoài Đức (Cạnh trung tâm đăng kiểm Đông Đô), với kinh nghiệm dày dặn, trình độ chuyên môn cao, chúng tôi sẵn sàng phục vụ các vấn đề sửa chữa, bảo dưỡng để phục vụ công việc đăng kiểm của chủ xe.
